A/r/tografi, sanat temelli bir araştırma yöntemidir. Nitel araştırmacılar tarafından kullanılan birçok yöntemsel araçlara sahip (veri toplama, analiz, yorumlama ve sunum/raporlaştırma) olmakla birlikte nitel araştırma paradigmalarından farklı bir yapı içermektedir. Sanat temelli araştırma yöntemi olan A/r/tografi’yi nitel araştırma paradigmalarının sınırlarından çıkaran boyut araştırma sürecinin sanat/tasarım/uygulama bağlamı ve bu bağlamla ilişkili çoklu kimlikler ile açıklanması, yorumlanması, deneyimlenmesi ve sorgulanması gerekliliğidir. Çünkü A/r/tografik araştırma süreci çoklu kimliklere dayalı yeni eylemler ve eylemler arası yeni ilişkiler oluşturmaktadır. A/r/tografik araştırma araştırmacı açısından söz konusu çoklu kimliklere dayalı çok seslilik yapılandırmaya olanak tanır. Araştırmacının çok yönlülüğü görünür hale gelir. Araştırma da araştırmacının yaratıcı dinamikleri ile evrilir. Bu evrilme süreci kimlikler arasında geçişler, beklenmeyen ilişkisellikler ve sonuçlar içerir.
Sanat, sanat eğitimi, tasarım veya uygulama odaklı araştırma gerçekleştiren araştırmacıların karşılaştığı sorunlardan biri sanatsal/tasarımsal ya da uygulamaya dönük süreçlerin araştırma ile ilişkilendirilememesidir. Edinilen deneyim ya da deneyime dayalı çıktılar bir tarafta, araştırma bir tarafta sanatsal uygulama ise bir başka taraftadır. Bu ayrım nitel ya da nicel paradigmalar ışığında bir araya gelememekte mutlaka bir boyut açıkta kalmaktadır. Yorumlamacı paradigmaların dönüşümsel boyutunda karşımıza çıkan A/r/tografi Araştırma Yöntemi uygulamayı yücelten bir yaklaşım ortaya koyar.
Araştırma sürecinin içine dahil edilmeyen ya da edilmeye gerek görülmeyen sanatsal, tasarımsal ve uygulamaya dönük deneyimler içerisinde kapalı kalmış olan birçok sorgulama araştırma süreçlerinde açığa çıkmaz. Ya uygulama ortamı ya veri toplama aracı ya da uygulama süreci denilerek geçiştirilir. Oysa sanat/tasarım/uygulama temelinde araştırmalar yapan araştırmacıların araştırmacı deneyimleri tam olarak bu süreçlerde güçlenmektedir.
A/r/tografi araştırmaları ise sanatsal bağlamlara dayanan bir anlam yaratma, somutlaştırma ve en önemlisi yaşayan bir sorgulama süreci içerir. A/r/tografi, sanatçı kimliğin, öğreten/öğrenen deneyimlerin ve araştırmacı kimliğin iç içe geçmiş olduğu sorgulama sürecine dayanan ve uygulamayı merkeze alan bir yaklaşımdır.
Bu süreç içerisinde sanatçı, araştırmacı, öğrenen/öğreten kimliklerin öznel ya da katılımcı yaşayan sorgulama ile araştırma dinamiğine dönüşmesi A/r/tografik araştırmanın güçlü yönlerinden biridir.
A/r/tografi, özellikle sanat temelli eğitim araştırmaları alanında, eğitim araştırmalarını belirgin, kalıcı ve sürekli gelişen şekillerde derinden değiştirmiştir. Aynı anda sanatsal, titiz, ergonomik, eşitlikçi ve anlatılamaz derecede politik bir yapıdadır; yeni olanı yaratırken geleneksel eğitim araştırmalarından ve alışılmış sanat temelli eğitim araştırmalarından ayrılan bir sorgulama biçimidir (Irwin ve diğerleri, 2017). İlk kez literatürde adı geçtiği dönemden (Irwin, 2003), de Cosson’un (2003) doktora tezinden ve bir yıl sonra yayımlanan ilk a/r/tografi kitabından (Irwin & de Cosson, 2004) itibaren, metodolojik bir hareket olarak a/r/tografi hızla gelişmiştir.
Başlangıcından itibaren, a/r/tografi sürekli olarak kendi gelişimini etkilemiştir (Triggs ve diğerleri, 2014). Yaklaşık 20 yıldır, farklı diller, uygulamalar, disiplinler ve teoriler aracılığıyla küresel ölçekte şekillenen ve yeniden şekillenen, yaşayan ve gelişen bir formdur. Aynı anda üretken, öngörülemez, spekülatif, deneysel ve rizomatik bir yapıya sahiptir. A/r/tografi, bağlamına göre kavramsallaştırılmış ve yeniden kavramsallaştırılmış; esnek, uyarlanabilir ve değişken olmuştur. Gelişmeye devam ettikçe genişleyen, yeniden teorileştirilen ve olgunlaşan bir yapıdadır. A/r/tografi, bizleri bulunduğumuz yerde karşılar.
Sürekli değişim içinde olan bir a/r/tografi, sayısız düşünülebilir (ve henüz düşünülememiş) işleve sahip son derece yararlı bir araçtır. Leggo’nun (2012, s. 5) belirttiği gibi, “a/r/tografi her zaman gelişen ve kendini yenileyen, dolaylı bir canlılığa sahip olduğu için, hiçbir zaman sapları değiştirilebilir bir tornavida gibi basit bir yöntem değildir.” A/r/tografi hâlâ keşfedilmesi gereken geniş bir alan sunmaktadır; ister sürekli olarak kendini bir metodoloji olarak yeniden hayal etmesi, ister kolaylaştırıcı bir yönelim ya da basitçe bir "yol" olması bakımından. Sanatsal ve pedagojik bir araştırma biçimi olarak a/r/tografi, eleştirel ve yaratıcı bir şekilde sorgulanmaya, gözden geçirilmeye ve yeniden şekillendirilmeye devam edilmelidir.
A/r/tografinin sanatsal, pedagojik ve araştırma bağlamlarına dayalı uygulamalarının proaktif bir şekilde geliştirilmesi araştırma sürecine yaratıcı dinamikler kazandırmaktadır. A/r/tografi “yol bulma” kavramı bağlamında yaratıcı yaklaşımları araştırma sürecinde açığa çıkarma potansiyeli ortaya koyan bir yöntemsel yaklaşımdır. Araştırma sürecinde henüz anlam kazanmamış olanı hissetmek ve onu dinamik bir yapı ile ortaya çıkaracak dönüşümü oluşturmak A/r/tografik araştırmanın odağını oluşturmaktadır.
A/r/tografik araştırma bağlamındaki uygulamalar, araştırma süreci içerisindeki kimliklere dayalı yaşam deneyimleri aracılığıyla keşfedilenlerle araştırmayı güçlendirir, sorgulayıcı ve süregelen öznellikle araştırmacının kimliğini vurgulayabilir ve araştırmacı kimlik ile diğer kimlikler arasında ilişkiler kurmaya aracılık yaparak araştırmacıyı güçlendirebilir.
A/r/tografi, dinamik yaşamsal ağlarla bağlantılı sanatsal, pedagojik ve araştırma pratiklerine dayalı olarak sorgulanabilmesi zor olanı erişilebilir hale getirmektedir. A/r/tografi, sanat/tasarım/uygulama aracılığı ile duygusal etkileşimleri harekete geçiren ve sürdüren, diğer ilişkili uygulamalar ve olası öznellikler ile iç içe geçmiş süreçleri içermektedir.
Ayrıca A/r/tografi, kişinin kendi yaşamındaki ve pratiğindeki "dönüşümleri" içeren yeni alanlar, teoriler ve kavramsal açılımlar yaratma potansiyeli olan bir yöntemsel yaklaşımdır. Bu dönüşüm olasılıklarına dayalı deneyimsel, yaratıcı, çarpıcı, çağdaş, radikal “yapma”, “bilme”, “anlatma” deneyimleri ile yeni “oluşlar” yaratmak araştırmacılara da özgün kapılar aralamaktadır.
Bu eğitim A/r/tografi araştırma yöntemini keşfetmek ve uygulamak isteyen sanatçılar, tasarımcılar, sanat eğitimcileri, eğitimciler ve iletişimciler ve farklı disiplinden birçok araştırmacı için tasarlanmıştır. Eğitim içeriği A/r/tografi'nin sanatçı-araştırmacı ve öğrenen/öğreten kimliklerini nasıl etkileşimli bir süreçte birleştirdiğini ve bu sürecin sanatsal uygulama ve deneyimlere nasıl dönüştüğünü ortaya koymaktadır. Katılımcılar, bu yöntemin araştırma, sanat ve uygulama arası nasıl köprüler kurduğunu ve araştırma sürecini nasıl zenginleştirdiğini öğreneceklerdir.